Władysław Jenkner

Z Historia Wisły

(Różnice między wersjami)
Linia 39: Linia 39:
[[Kategoria: Zawodnicy (piłka nożna)|Jenkner Władysław]]
[[Kategoria: Zawodnicy (piłka nożna)|Jenkner Władysław]]
 +
[[Kategoria: Działacze Czerwonych Kraków]]

Wersja z dnia 22:30, 24 lut 2013

Władysław Jenkner – urodzony 20 listopada 1887 roku w Chyrowie koło Sambora (obecnie na Ukrainie), lider drużyny „Czerwonych”, nazywanej także „klubem Jenknera”.

Książeczka wojskowa
Książeczka wojskowa

Kariera zawodowa i wojskowa

Władysław Jenkner urodził się w Chyrowie, miasteczku niedaleko Sambora i Lwowa. Był wyznania ewangelickiego. Jego ojciec Wiktor był przedsiębiorcą budowlanym i Władysław zdobył wykształcenie predysponujące go do współudziału w rodzinnym biznesie. Po skończeniu szkoły realnej i zdaniu egzaminu dojrzałości ukończył Politechnikę Wiedeńską i jako inżynier budownictwa specjalizował się w konstrukcji obiektów przemysłowych, kolejowych, lotniczych oraz mostów.

Władysław Jenkner był również wojskowym – do armii (austriackiej) po raz pierwszy trafił w 1907 roku i przez rok odbywał służbę jako szeregowy. W czasie I Wojny Światowej walczył w szeregach artylerii górskiej, jego regiment brał udział w działaniach na froncie bałkańskim, a z zachowanych dokumentów wynika, że Jenkner w 1917 roku miał stopień porucznika. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości został przyjęty do oddziału Wojska Polskiego stacjonującego w Wieliczce. Został zdemobilizowany w styczniu 1919 roku, okoliczności sprawiły jednak, że szybko powrócił do czynnej służby. Jenkner brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej jako kapitan i dowódca 2 kompanii I pułku czołgów. Odznaczył się w walkach o Grodno (lipiec 1920) i Mińsk Mazowiecki (sierpień 1920), został odznaczony Krzyżem Walecznych.

Po wygranej wojnie Jenkner wrócił do wykonywania swojego zawodu i odpowiadał za budowę wielu obiektów na Kresach Wschodnich. W latach 30-tych mieszkał i pracował w Rzeszowie, gdzie zajmował się pracami budowlanymi na rzecz Państwowych Zakładów Lotniczych . Tam zastała go II Wojna Światowa – 31 sierpnia 1939 roku zgłosił się do Komendy Uzupełnień. Przed zajęciem miasta przez Niemców unieruchomił maszyny będące w dyspozycji zakładów lotniczych zasypując ich tryby piaskiem, dzięki czemu okupant – przynajmniej przez jakiś czas – nie mógł z nich korzystać. W czasie wojny zajmował się między innymi odbudową dworca kolejowego we Lwowie – w swojej firmie zatrudniał na fałszywych papierach wielu ukrywających się przed Niemcami uciekinierów.

Po 1945 roku Jenkner został pozbawiony majątku i nowe życie rozpoczął – jak wielu kresowiaków – we Wrocławiu. Tam jego odtworzona firma zajmowała się również odbudową dworca. Jednak wraz z umocnieniem systemu komunistycznego zaczęły się prześladowania prywatnych przedsiębiorców i Jenkner ponownie stracił cały dorobek.

Władysław Jenkner zmarł na raka płuc w latach 60-tych.

Przygoda z piłką nożną

Niewiele wiadomo o przygodzie Władysława Jenknera z piłką nożną. Jego rola w historii wiślackiego i polskiego futbolu – choć dziś trochę zapomniana – była jednak niebagatelna. Jenkner był jednym z pionierów piłkarstwa na ziemiach polskich. Jego drużyna znana była pod nazwą „klubu Jenknera” tudzież „Czerwonych” i istniała w Krakowie w latach 1906-1907. Nie wiadomo, kiedy dokładnie ten klub został powołany do życia, brał jednak udział w zorganizowanym przez Tadeusza Konczyńskiego Turnieju Jesiennym we wrześniu/październiku 1906 roku. Mało tego – Czerwoni zajęli jedno z czołowych miejsc (dokładne wyniki turnieju nie są pewne). Zgodnie z rodzinnymi wspomnieniami założycielem i patronem Czerwonych był Wiktor Jenkner, ojciec Władysława. W 1907 roku doszło do fuzji klubu Jenknera z Wisłą Kraków – prawdopodobnie o zakończeniu samodzielnego bytu Czerwonych decydowało rozpoczęcie w tym samym roku służby wojskowej przez Władysława. W klubie Jenknera karierę zaczynało kilku wybitnych piłkarzy i późniejszych zasłużonych działaczy, by wymienić choćby Wilhelma Cepurskiego i Jana Weyssenhoffa.

Klub Jenknera zapisał się w historii w jeszcze jeden, niezwykle ważny i symboliczny sposób. To właśnie od tej drużyny wywodzą się współczesne barwy Wisły Kraków. Przed fuzją Wisła grała w niebieskich strojach a jej symbolem była czarna kula przecięta niebieską wstęgą. Przy okazji fuzji ustalono, że Wisła da swoją nazwę, przyjmie zaś barwy Jenknera. Ten zaś klub grał w czerwonych koszulach z dwiema niebieskimi gwiazdami na piersiach. Stroje te zostały zamówione w Berlinie, w wytwórni artykułów sportowych (można przypuszczać, że od strony finansowej było to możliwe dzięki wsparciu Wiktora Jenknera) i stały się podstawowym ekwipunkiem Wisły. Trzy lata później dwie niebieskie gwiazdy zastąpiono jedną białą dla podkreślenia patriotycznego nastawienia klubu.

Źródła

Koleje życia Władysława Jenknera i jego rolę w historii Wisły i polskiej piłki nożnej udało się przedstawić dzięki potomkom, którzy pamięć o Jenknerze zachowali w formie ustnych przekazów, ale także dzięki temu, że przez kilkadziesiąt lat skrzętnie przechowywali kolekcję zdjęć i dokumentów.

Zbiory te zostały opisane w Gazecie Kolekcjonera:

Zakazana Kolekcja – pamiątki pancerniaka z 1920 roku

oraz udostępnione zostały na stronie państwa Anety i Krzysztofa Tyl:

tuskulum-riannon.blogspot.com

„Dokumenty stanowiły zakazaną w czasach komunistycznego reżimu pamiątkę po polskim oficerze, który brał czynny udział w wojnie z bolszewikami. Trzeba dodać, że była to pamiątka bardzo niepoprawna politycznie.”