Turniej Jesienny

Z Historia Wisły

Aktualna wersja

Dr Tadeusz Konczyński.

Dr Tadeusz Konczyński.

W rozgrywkach wzięło udział 16 zespołów. Ale czy na pewno 16? Wydawnictwa jubileuszowe Wisły, które powstały na 25 i 40-lecie istnienia klubu podają, że tych zespołów było aż 40, sugerując się zapewne artykułem okolicznościowym dotyczącym historii Wisły, a opublikowanym z okazji 15-lecia istnienia klubu w "Przeglądzie Sportowym" w 1921 roku [3]. Podana liczba drużyn piłkarskich musi budzić wątpliwości, bo skąd znalazłoby się ich tyle w Krakowie w owym czasie, nawet biorąc pod uwagę fakt, że niektóre gimnazja wystawiały więcej niż jedną drużynę. Liczba 16 pojawia się w "Nowej Reformie" z 20 października 1906 roku, "Kopcu wspomnień" oraz pisanych ręką J. Lustgartena wydawnictwach Cracovii. Jak pogodzić te dwie wydawałoby się sprzeczne informacje dotyczące liczby drużyn biorących w turnieju i daty jego rozpoczęcia?

Można postawić parę hipotez:

1. Turniej mógł być podzielony na dwie fazy. W I fazie, zaczynającej się we wrześniu, brałoby udział 40 zespołów, natomiast w następnej (w październiku) - 16. Między poszczególnymi fazami Biało-Czerwoni wyjeżdżają na mecz do Lwowa. Jeśli Wisłę utożsamić z I drużyną II Szkoły Realnej (tak ją identyfikuje J. Kukulski, choć jest to wątpliwa identyfikacja), to w drugiej połowie września wiadomo o rozegraniu przez nią dwóch meczów: wygrała z Klubem Rzemieślników 2:1 i przegrała z klubem I Szkoły Realnej 0:3 [4]. Czy działo się to w ramach pierwszej fazy turnieju? Jest co do tego sporo wątpliwości, gdyż w relacjach prasowych nie ma w tym względzie żadnych sugestii. Jednak identyfikacja drużyn, które rozgrywały swe mecze w tym właśnie okresie oprócz Wisły (są to te same drużyny, które grają później w turnieju październikowym) może sugerować, że tak mogło być. Trudno bowiem sobie wytłumaczyć tak nagłą aktywność drużyn krakowskich inaczej, jak chęcią uczestniczenia w turnieju.
2. Kluby rozgrywały kilka meczów towarzyskich przed turniejem październikowym. Sam turniej rozpoczął się 13 października i wzięło w nim udział 16 drużyn, a Lustgarten po prostu myli się twierdząc co innego w swych wspomnieniach opublikowanych w "Kopcu wspomnień". I ta hipoteza wydaje się najbliższa prawdy.

To jedynie hipotetyczne scenariusze. Pewnym jest natomiast, że zawody rozpisane były już we wrześniu. "Nowa Reforma" z 28 września donosi, że Koło Towarzystwa Zabaw Ruchowych w Krakowie "zawiązane przez delegata lwowskiego Towarzystwa dra T. Konczyńskiego zabrało się energicznie do pracy. Ono to rozpisało match międzyszkolny".

Wśród uczestników turnieju znalazły się m.in.: dwa kluby z gimnazjum św. Anny, dwa kluby I Szkoły Realnej, dwa z gimnazjum Sobieskiego, Klub II Szkoły realnej (możliwe iż jest to Wisła), klub z gimnazjum św. Jacka, klub IV gimnazjum, klub seminarium nauczycielskiego, Czarni Kraków (Rzemieślnicy). "Nowa Reforma" wspomina jeszcze o klubach Żółtych, Niebieskich, Białych i Niebiesko-różowych, ale niewykluczone, że są to po prostu przydomki w/w zespołów szkolnych. Mecze rozgrywało sześć drużyn jednocześnie na trzech boiskach na Błoniach i cieszyły się one sporym zainteresowaniem wśród widowni, gdyż "całe szkoły wyruszają na te widowiska i oklaskują zwycięzców". Jako sędzia zawody te miał prowadzić sam Konczyński: "który zamiast gwizdka używał trąbki konduktorskiej" [5]. Pobieżne zasady zawodów pojawiły się na łamach tejże gazety: "Za zasadę przyjęto, że każdy klub, który przegra dwie partye z rzędu, lub którego liczba przegranych partyj o dwa większa od wygranych, wykreślany jest z matchu – partye zaś wygrane na klubie wychodzącym z matchu, nie liczą się zwycięzcom". Mecze rozgrywano codziennie. "To też wielka liczna klubów topnieje jak śnieg na słońcu. Młodziutkie kluby Żółtych, Niebieskich, Białych i Niebiesko-różowych nie widnieją już na liście walczących... Podobny los czeka i inne, bardziej wytrawne i śmiałe. Wśród walki na pierwszy plan wysuwają się Czerwoni, klub. św. Anny, klub św. Jacka i klub "Wisła". Najgroźniejsi przeciwnicy akademicka "Cracovia" i "Biało-czerwoni" czekają, dopóki nie zmniejszy się dokładnie liczna klubów, biorących udział w matchu". Tak turniej relacjonowała "Nowa Reforma" z 21 października, informując zarazem, że potrwa on jeszcze kilkanaście dni.

21 października swój mecz w turnieju rozgrywała Wisła, przeciwnikiem była wyróżniająca się w zawodach drużyna z Gimnazjum Św. Anny – o czym informuje prasa, nie podając jednak wyniku tego spotkania. Biorąc pod uwagę miejsce, jakie zajęła w tym turnieju Wisła można przypuszczać, że wynik był dla niej korzystny [6].

Nie wiadomo dokładnie, jak długo rozgrywki trwały i kiedy się zakończyły. Niejasne zasady sprawiały, że turniej się przeciągnął do później jesieni. W efekcie, jak się wydaje dość arbitralną decyzją, "ze względu na spóźnioną porę rozgrywki przeprowadzały tylko drużyny, kandydujące do pierwszych miejsc. Ostatecznie w turnieju o charakterze mistrzostwa, gdyż każdy grał z każdym po dwa razy, pierwsze miejsce zajęli biało-czerwoni... Drugie miejsce zajęła Cracovia, trzecie Czerwoni, czwarte Wisła, piąte obiecująca drużyna gimnazjum św. Jacka". Tak kolejność drużyn na koniec turnieju określał J. Lustgarten, dodając, że w turnieju finałowym wzięła też udział drużyna rzemieślnicza (Klub Rzemieślników „Czarni”). Potwierdzają to inne publikacje Cracovii [7]. Ciekawe, że w 1935 roku Lustgarten z całą pewnością twierdził, że w ramach tego turnieju Wisła rozegrała swój pierwszy pojedynek derbowy z Cracovią. I ci drudzy mieli ten mecz wygrać [8]. Byłoby dziwne, gdyby te drużyny w ramach gier turniejowych się nie spotkały. Jednak twierdzeń Lustgartena żadne inne źródło nie potwierdza. Tym samym za pierwszy udokumentowany pojedynek derbowy między tymi drużynami uważa się ten rozegrany we wrześniu 1908 roku…

Końcowa kolejność wg Józefa Lustgartena:

1. Biało-Czerwoni
2. Akademicy (Cracovia)
3. Czerwoni (drużyna Jenknera)
4. Wisła
5. IV gimnazjum

Końcowa kolejność wg publikacji na 40-lecie TS Wisła oraz wg. "Przeglądu sportowego" nr 21 z 1921 roku:

1. Biało-Czerwoni
2. Czerwoni (drużyna Jenknera)
3. Wisła
4. Akademicy (Cracovia)

Zobacz też

• Sezon 1906

Przypisy

• [1]Kopiec Wspomnień (J. Lustgarten,, "Narodziny krakowskiego sportu".), Kraków 1964, s. 376
• [2] "Nowa Reforma" z 20 października
• [3]Przegląd Sportowy nr 21 z 1921 roku; "25 lecie T.S. Wisła" - Kraków 1931; "Wydanie jubileuszowe T.S. Wisła (1906-1946)" - Start, 1946; reprint w druku zwartym 2006
• [4] "Nowa Reforma" nr 220 z 28 września.
• [5] Kopiec Wspomnień (J. Lustgarten,, "Narodziny krakowskiego sportu".), Kraków 1964, s.377
• [6] "Nowa Reforma" z 23 października.
• [7] Kopiec Wspomnień (J. Lustgarten,, "Narodziny krakowskiego sportu".), Kraków 1964, s.377; Na przykład Monografia: Historia 30 lat KS Cracovia
• [8] Przegląd Sportowy nr 41

114 lat temu rozpoczął się Turniej Jesienny - pierwsze rozgrywki piłkarskie w Krakowie

„Piękna jesień po zimowym i słotnym wrześniu ożywiła życie sportowe. Po wyścigach cyklistów towarzystwo zabaw ruchowych w Krakowie rozpisało match footbalowy ogólny. Do zapasów zgłosiło się klubów szesnaście” - donosiła 21 października 1906 roku gazeta „Nowa Reforma”, dodając, że „match rozpoczął się w sobotę dnia 13 bm. i obudził wielkie zainteresowanie w kołach młodzieży i publiczności”.

13.10.2020r.

HistoriaWisly.pl

Początki krakowskiej piłki nożnej nikną trochę w mrokach dziejów. Wiadomo, że okrągłą piłkę kopano pod Wawelem już w XIX wieku, pewnym jest też, że przełomowy był rok 1906, gdy zaczęły powstawać trwalsze drużyny identyfikujące się konkretnymi nazwami, barwami i symbolami. Często przy próbie ustalenia szczegółów tamtych wydarzeń natrafiamy jednak na więcej wątpliwości niż bezsprzecznych faktów. Niejasna jest nawet kwestia tak fundamentalna, jak dokładna data powstania Wisły - jeden z założycieli, Roman Wilczyński, wspominał po latach, że wydarzyło się to wiosną 1906 roku, brak jednak źródeł pozwalających potwierdzić konkretny dzień.

Podobnie wygląda nasza wiedza o Turnieju Jesiennym - lakoniczne i wieloznaczne wzmianki prasowe nie dostarczają dokładnych informacji o przebiegu zawodów. Przyjęto, że rozgrywane będą trzy mecze jednocześnie, a z turnieju mają odpadać te drużyny, które zanotowały dwie przegrane z rzędu lub miały na koncie dwie partie przegrane więcej niż wygrane. Wydaje się, że te reguły mocno komplikowały rozgrywki i turniej przeciągał się. Prasa nie podała ostatecznych rozstrzygnięć, nie znamy też żadnego wyniku uzyskanego przez Wisłę. „Nowa Reforma” co prawda informowała, że 22 października „w pierwszych trzech kwadransach walczyły z sobą o lepsze kluby Czerwonych i Czarnych, w drugich trzech kwadransach kluby św. Anny i Wisła”. Dziennik zapowiadał, że „bliższe szczegóły o przebiegu gry poda nasz sprawozdawca sportowy”, to jednak nie nastąpiło. Jest bardzo prawdopodobne, że w ramach turnieju doszło też do meczu Wisły z Cracovią - ponownie jednak ze smutkiem trzeba zauważyć, że prasa nie udokumentowała tego wydarzenia.

Jak więc widać, informacje o Turnieju Jesiennym są bardzo skromne. Tym niemniej można stwierdzić, że było to bardzo ważne wydarzenie w dziejach wiślackiej i krakowskiej piłki. Turniej ten był pierwszymi zorganizowanymi rozgrywkami piłkarskimi w Krakowie - wcześniej młodzież grała dla zabawy lub staczano pojedyncze mecze, tym razem do systematycznej rywalizacji przystąpiło aż 16 drużyn. Przy okazji tego turnieju po raz pierwszy w prasie pojawiła się też „Wisła” jako nazwa klubu piłkarskiego. W zawodach startowali też Czerwoni - klub Jenknera, który w 1907 roku połączył się z Wisłą.

Turniej Jesienny 1906 - zorganizowany z inicjatywy literata Tadeusza Konczyńskiego - bardzo mocno przyczynił się do rozwoju piłki nożnej w Krakowie.

Źródło: wisla.krakow.pl